ارزیابی جدایه‏ های بومی trichoderma spp در کنترل بیولوژیک قارچ botrytis cinerea عامل بیماری پوسیدگی خاکستری توت فرنگی

پوسیدگی خاکستری با عامل botrytis cinereaیکی از مهم‏ترین بیماری های توت فرنگی در گلخانه، مزرعه و در دوره ی پس از برداشت می باشد. برای کنترل این بیماری مقدار زیادی از قارچ کش های مختلف مصرف می شود. یکی از راهکارهای جایگزین برای قارچ کش‏های شیمیایی، استفاده از عوامل میکروبی مفید می‏باشد. جدایه‏های قارچی جنس trichoderma از میکروارگانیسم های غالب میکروفلور خاک بوده و با مکانیسم های متنوع، بیمارگرهای گیاهی مختلف را کنترل می کنند. در این مطالعه، جدایه های بومی تریکودرما از مزارع توت فرنگی استان مازندران جداسازی و با روش‏های ریخت شناسی و مولکولی شناسایی شدند. پتانسیل جدایه‏های بومی تریکودرما در کنترل b. cinereaو بیماری پوسیدگی خاکستری در آزمایشگاه و گلخانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. در آزمایش کشت متقابل، اغلب جدایه ها روی پرگنه b. cinerea رشد نمودند و در آن‏جا به فراوانی تولید اسپور کردند. بیش از 66 درصد از جدایه های تریکودرما به عنوان آنتاگونیست قوی ارزیابی شدند. به استثنای چند جدایه، اغلب جدایه‏های تریکودرما کم و بیش باعث تجزیه (لیز) شدن سختینه‏های بیمارگر شدند. 5/43 درصد جدایه‏ها به طور کامل سختینه‏ها را تجزیه کردند. در آزمون اثر متابولیت‏های فرّار، تعدادی از تیمارها از نظر کاهش رشد بیمارگر با یکدیگر اختلاف معنی‏دار داشتند و حداکثر میزان ممانعت از رشد میسلیومی بیمارگر توسط جدایه‏های تریکودرما 55 درصد بود. در آزمایش تأثیر عصاره ی کشت، تعدادی از تیمارها در دو غلظت (1 و 6 میلی‏لیتر) و در دو زمان (48 و 96 ساعت) با یکدیگر اختلاف معنی‏داری نشان دادند و درصد ممانعت از رشد میسلیومی بیمارگر به بیش از 71 درصد (غلظت 5 درصد عصاره ی کشت) و 85 درصد (غلظت 30 درصد عصاره ی کشت) رسید. نتایج آزمون گلخانه ای نشان داد که درصد آلودگی در کلیه‏ی تیمارها در مقایسه با شاهد کاهش یافته است. همچنین مقادیر کمترین و بیشترین درصد آلودگی 5/53 و 7/70 درصد بود که به ترتیب مربوط به تیمارهای t. harzianum ms6-2 و tricho-mix hv بودند.